متن سؤال حوزه نیوز و پاسخ این چهارمرجع تقلید به شرح ذیل است.
سؤال:
با توجه به گستردگی روابط اجتماعی و عدم رعایت برخی آداب و رسوم بین خانواده ها متاسفانه شاهد بروز رفتارهای غیر شرعی در نحوه احوال پرسی بین فامیل های سببی و نسبی هستیم .
با توجه به این مسئله لطفا بفرمایید حدود روابط مردان و زنان محرم و نامحرم در فامیل چه مقدار است ؟ وحکم دست داد ن مردان فامیل با دختر عمو ،دختر دایی، دختر خاله، دختر عمه، زن دایی و خواهر زن و همچنین زنان فامیل با برادر شوهر ،عموی شوهر ،پسر عموی شوهر، پسر دایی شوهر، پسر عمه شوهر، پسر خاله شوهر و ... چیست؟
* پاسخ آیت الله العظمی خامنه ای
بسمه تعالی
سلام علیکم و رحمة الله و برکاته
بر هر زن و مرد مكلفى (اعم از فاميل و غير آن) شرعاً واجب است در تماس و نشست و برخاست با جنس مخالف حريم ضوابط شرعى و مقررات اسلامى را دقيقاً مراعات نمايند و از هرگونه عمل و رفتارى كه آميخته به ريبه و يا موجب ترتب فتنه و فساد باشد، جداً احتراز نمايند و مصافحه و دست دادن با نامحرم به هيچ وجه جايز نيست.
موفق و مؤيد باشيد
پاسخ آیتالله العظمی صافی
بسم الله الرحمن الرحيم
در احکام مترتب بر نامحرم فرقی بین فامیل و غیرفامیل نیست.
والله العالم
* پاسخ آیت الله العظمی مکارم
بسم الله الرحمن الرحيم
:: با اهداء سلام و تحيت؛
دست دادن زن و مرد نامحرم جایز نیست سعی کنید با زبان خوب جلوی این رسم گرفته شود، و این حکم در مورد افراد نامحرم چه فامیل باشند چه نباشند یکسان است.
همیشه موفق باشید
دفتر آيت الله العظمی مکارم شيرازی / بخش استفتاءات
* پاسخ آیت الله العظمی مظاهری
بسمه تعالی
رفت و آمد به اندازه متعارف داشته باشید و تا میتوانید گناه نکنید و دست دادن به نامحرم ولو خودی حرام است.
حسین المظاهری
* محرم و نامحرم در تحریر الوسیله امام خمینی(ره)
محرم کسی است که در نگاه به او و نگاه او محدودیت سایر افراد نیست و ازدواج با او حرام است. بهجز همسر که محرمیت او با ازدواج است و احکام خود را دارد.
اسباب محرمیت:
1- نسب: که خویشاوندی پدر و مادری را شامل می شود.
2- سببی: که خویشاوندی با ازدواج است.
3- رضاعی:که خویشاوندی با شیر خوردن حاصل میشود.
محارم سببی:
هفت دسته از زنان و مردان به سبب خویشاوندی نسبی با یکدیگر محرمند. و نمیتوان با آنها ازدواج کرد،مادر و مادربزرگ، دختر و دختر فرزند، خواهر، خواهرزاده، برادرزاده، عمه و خاله، و غیر از اینها زنان و دخترهای دیگر نامحرم هستند.
و همچنین پدر و پدربزرگ، پسر و پسر فرزند، برادر، خواهرزاده، برادرزاده، عمو، دایی نیز برای دختران محرم هستند و بقیه مردان و پسران حتی شوهرخواهر و برادرشوهر نامحرم هستند.
محارم رضاعی
اگر کودکی با شرایطی که در کتب فقهی آمده از زنی شیر بخورد، موجب محرمیت برخی افراد به او میشود.
ازجمله این شرایط میتوان به شرایط زیر اشاره کرد:
اینکه کودک شیر را از پستان بخورد،شیر خالص باشد، دوسال بچه تمام نشده باشد، کودک به سبب قی، شیر را قی نکند،حداقل یک شبانهروز شیر سیر بخورد و در بین آن غذا یا شیر دیگری را نخورد، یا پانزده مرتبه شیر بخورد و یا مقداری شیر بخورد که باعث رویش گوشت و محکم شدن استخوان کودک شود.
محارم رضاعی
در اینصورت زنی که به بچهای شیر داده، مادر و مادربزرگ زن، خواهران آن زن، دختران و نوههای او، عمه و خاله زن و نیز زنانیکه به شوهر آن زن محرم هستند به این کودک محرم میشود و نمیتواند یا آنها ازدواج کند.
و اگر کودکی که از زن دیگری شیر خورده، دختر باشد،شوهر آن زن، پدرشوهر او، پسرها و نوهها،برادران شوهر، عمو دایی شوهر، برادران زن، عمو و دایی زن،پدر و پدربزرگ زن عمو و دایی زن برآن دختر محرم میشوند.
احکام نگاهکردن و پوشش
زن و شوهر به تمام بدن یکدیگر میتوانند نگاه کنند، هرچند برای لذت باشد. لمس بدن نامحرم حرام است، حتی لمس دست و صورت بدون قصد لذت حرام است.
زن و مرد نامحرم نمیتوانند به همدست بدهند(مصافحه کنند) مگر از روی لباس که در آن صورت بنا بر احتیاط واجب نباید دست یکدیگر را بفشرند.
بر زن واجب است تمام بدن خود را از نامحرم بپوشاند. ولی پوشاندن صورت بهمقداری که در وضو شستهمیشود و دستها تا مچ اگر آرایش و زیور نداشته باشد واجب نیست.